మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులు ఒకటి కాదు రెండు కిడ్నీలపై దృష్టి పెట్టాలి. షుగర్ ను అదుపులో ఉంచుకోవడంతో పాటు అవి పూర్తిగా పనికిరాకుండా ఉండేందుకు తగిన జాగ్రత్తలు కూడా తీసుకోవాలని వైద్యులు చెబుతున్నారు.
మందులు, ఆహారంతో ఊబకాయాన్ని అదుపులో ఉంచుకుంటే సరిపోతుందని భావిస్తున్నాం. ఇది అక్షరాలా నిజం. అయినప్పటికీ, ఈ రుగ్మతతో పాటు, ఇతర అంటువ్యాధులు మరియు చికిత్సలు మూత్రపిండాలపై గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపుతాయి. అన్నిటికంటే ముఖ్యంగా కిడ్నీలు 70 నుంచి 75 ఏళ్ల వరకు ఎలాంటి లక్షణాలను చూపించవు కాబట్టి, సమస్యను ప్రాథమిక దశలోనే గుర్తించేందుకు కొన్ని పరీక్షలు కూడా క్రమం తప్పకుండా చేయించుకోవాలి. మరీ ముఖ్యంగా మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులు కొన్ని ఆరోగ్య నియమాలను పాటించాలి.
మధుమేహం వచ్చే ప్రమాదం…
రక్తంలో చక్కెర అదుపు తప్పితే, కిడ్నీలు ప్రొటీన్‌ను ఫిల్టర్ చేసే సామర్థ్యాన్ని కోల్పోతాయి. దాంతో మూత్రంతో పాటు ప్రొటీన్లను కోల్పోతాం. కాబట్టి కిడ్నీలు ఆరోగ్యంగా ఉండాలంటే మధుమేహం ఉందని తెలిసిన మొదటి రోజు నుంచే మందులతో షుగర్ కంట్రోల్ చేసుకోవాలి. అలాగే సంవత్సరానికి ఒకసారి ‘సీరమ్ క్రియేటినిన్’ పరీక్షతో కిడ్నీల ఆరోగ్యాన్ని పర్యవేక్షించాలి. మూత్రంలో ప్రోటీన్ నష్టాన్ని కూడా తనిఖీ చేయాలి. మూత్రంలో ప్రోటీన్ కోల్పోయినట్లయితే, చక్కెర మందులతో పాటు ఇతర నిర్దిష్ట మందులను ఉపయోగించవచ్చు. ఈ జాగ్రత్తలు పాటిస్తే ప్రొటీన్ నష్టాన్ని అరికట్టవచ్చు మరియు కిడ్నీ పనితీరు మరింత దెబ్బతినకుండా నిరోధించవచ్చు.
ఎవరు, ఎప్పుడు మరియు ఎలా?
మధుమేహాన్ని గుర్తించిన తొలినాళ్లలో మందులు వాడాలి, షుగర్ నియంత్రణలోకి వచ్చే వరకు ప్రతిరోజూ గ్లూకోమీటర్‌తో షుగర్‌ని పరీక్షించాలి. షుగర్ అదుపులోకి వచ్చిన తర్వాత వారానికోసారి, ఆ తర్వాత రెండు వారాలకోసారి, నెలకోసారి, మూడు నెలలకోసారి పరీక్ష చేయించుకోవాలి. దీర్ఘకాలిక మధుమేహంతో బాధపడేవారు నెలకోసారి ఫాస్టింగ్ షుగర్ చెక్ చేసుకోవాలి. ఇందుకోసం ఉదయం అల్పాహారానికి ముందు, తిన్న గంటన్నర లేదా రెండు గంటల తర్వాత షుగర్ పరీక్ష చేయించుకోవాలి. ఇలా పరీక్షించినప్పుడు, ఫాస్టింగ్ రీడింగ్ 110 కంటే తక్కువగా ఉందని మరియు భోజనానంతర పఠనం 140 లేదా 150 అని నిర్ధారించుకోండి.
దృఢమైన సూత్రాలు
- మందులతో చక్కెరను నియంత్రించండి.
- రక్తపోటు నియంత్రణలో ఉండాలి మరియు 130/80 మించకూడదు.
- మూత్రంలో ప్రొటీన్ల నష్టాన్ని తనిఖీ చేసి నియంత్రించాలి.
- ప్రతిరోజూ కనీసం గంటసేపు క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయండి.
- మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులలో కొలెస్ట్రాల్ పెరగవచ్చు. కాబట్టి స్టాటిన్స్ అవసరాన్ని బట్టి వాడాలి.
- జ్వరం మరియు ఇతర ఇన్ఫెక్షన్లకు మందులు వీలైనంత వరకు అనవసరంగా వాడకూడదు.
- నొప్పి మందులు మూత్రపిండాలు దెబ్బతినే ప్రమాదాన్ని కలిగి ఉంటాయి. కాబట్టి వైద్యులను సంప్రదించకుండా నొప్పి నివారణ మందులు వాడవద్దు.
- ఉప్పు, నూనె వాడకాన్ని సగానికి తగ్గించాలి.
- నేరుగా చక్కెరలు (మిఠాయి, బెల్లం) మానుకోండి.
- రక్తంలో హిమోగ్లోబిన్ 12 కంటే తక్కువ రాకుండా చూసుకోవాలి.
- హెపటైటిస్, న్యూమోకాకల్… ఈ ఇన్ఫెక్షన్ల బారిన పడిన కొంతమంది మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తుల్లో కిడ్నీ దెబ్బతింటుంది. కాబట్టి ఈ టీకాలు వేసుకోవాలి.
- మద్యం మరియు ధూమపానం మానుకోండి.
ఇవీ ఆహార నియమాలు!
మూత్రపిండ సమస్యలు లేని మధుమేహ వ్యాధిగ్రస్తులు నేరుగా చక్కెరలను నివారించాలి మరియు ఉప్పు మరియు నూనెలను సగానికి తగ్గించాలి. కిడ్నీ సమస్యలు మొదలైనవారు ఈ నియమాలతో పాటు ప్రోటీన్ తీసుకోవడం తగ్గించాలి. కానీ మొక్కల ప్రొటీన్ (పప్పులు) నిరభ్యంతరంగా తీసుకోవచ్చు. మటన్, గొడ్డు మాంసం మొదలైన రెడ్ మీట్‌కు మాత్రమే పూర్తిగా దూరంగా ఉండాలి. మీరు ప్రతిరోజూ ఒక గుడ్డు తినవచ్చు. వారానికి ఒకసారి పరిమిత పరిమాణంలో చికెన్ లేదా చేపలు తినవచ్చు. పాలు మరియు పాల ఉత్పత్తులు కూడా ప్రోటీన్ పరంగా మాంసం వర్గంలోకి వస్తాయి. కాబట్టి వారు ఒక రోజులో 300 ml వరకు పరిమితం చేయాలి. పండ్లలో విలువైన విటమిన్లు మరియు ఖనిజాలు కూడా ఉంటాయి. కాబట్టి మీరు రోజుకు 100 గ్రాముల పండ్లు తినవచ్చు. వివిధ రకాల పండ్లను కలిపి తినే బదులు రోజూ ఒక్కో రకమైన పండ్లను తినాలి. అరటిపండ్లు, సీతాఫలం, ద్రాక్ష, సపోటా వంటి గ్లైసెమిక్ ఇండెక్స్ ఎక్కువగా ఉండే పండ్లను చాలా అరుదుగా తీసుకోవచ్చు.
ఒకటికి రెండు మాత్రలు లేవు
తీపి పదార్ధం తిని, ఒకేసారి రెండు మాత్రలు మింగితే సరిపోతుందని అనుకుంటే పొరపాటే. షుగర్ మాత్ర ప్రభావం చూపి షుగర్ అదుపులోకి రావడానికి కనీసం మూడు రోజులు పడుతుంది. కాబట్టి శరీరానికి నష్టం జరుగుతుంది. ఈ అలవాటు రక్తనాళాలకు హాని కలిగిస్తుంది.
అడ్డుగోడ ఇలా…
కిడ్నీ దెబ్బతినడం ఆలస్యంగా కనిపిస్తుంది. లక్షణాలు ఆలస్యంగా కనిపించడం దీనికి కారణం. ఒక కిడ్నీ చెడిపోతే, మరో కిడ్నీ భారాన్ని మోయగలదు మరియు సమర్ధవంతంగా పని చేస్తుంది (హైపర్ ఫిల్ట్రేషన్). దీర్ఘకాలంలో ఆ ఒక్క కిడ్నీ కూడా పాడైపోతుంది. కాబట్టి ప్రతి ఆరు నెలలకోసారి షుగర్ , బ్లడ్ ప్రెజర్ పరీక్షలతో పాటు కిడ్నీ పనితీరును తెలిపే ‘సీరమ్ క్రియేటినిన్’ టెస్ట్ కూడా చేయించుకోవాలి. అలాగే మూత్రంలో ప్రొటీన్ లీకేజ్ టెస్ట్ చేయించుకోవాలి. ఎటువంటి లక్షణాలు లేకపోయినా, మీకు మధుమేహం ఉందని తెలిసినప్పటి నుంచి రెగ్యులర్ స్క్రీనింగ్‌లు ప్రారంభ దశలోనే కిడ్నీ దెబ్బతినకుండా నిరోధించవచ్చు.
ఈ లక్షణాలు అనుమానించబడాలి
- నురుగు మూత్రం. ఇది ప్రోటీన్ లీకేజీకి సూచన
- రక్తపోటులో హెచ్చుతగ్గులు మొదలవుతాయి
- కాళ్ళ వాపు
- రాత్రిపూట నాలుగైదు సార్లు మూత్ర విసర్జన చేయాల్సి వస్తోంది
- మందులతో షుగర్ నియంత్రణలో ఉన్నప్పుడు కూడా రక్తంలో చక్కెర అకస్మాత్తుగా పడిపోతుంది
చాలా కారణాలు…
మన దేశంలో కిడ్నీ వ్యాధులకు పది రకాల కారణాలు ఉన్నాయి. వాటిలో ప్రధానమైనది మధుమేహం. మన దేశంలో ప్రతి వంద మందిలో ముప్పై మందికి మధుమేహంతో మూత్రపిండాల వ్యాధి ఉంది. 15 నుంచి 20 మందిలో అధిక రక్తపోటు కారణంగా కిడ్నీ దెబ్బతింటుంది. 20 మందిలో, కిడ్నీలో వాపు కిడ్నీ దెబ్బతింటుంది. పదే పదే రాళ్లు ఏర్పడడం వల్ల కూడా కొందరిలో కిడ్నీ దెబ్బతింటుంది. అలాగే పదే పదే యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్లతో బాధపడేవారిలో కిడ్నీ ఫెయిల్యూర్ అయ్యే ప్రమాదం ఉంది. కిడ్నీలో నీటి బుడగలు ఏర్పడి కిడ్నీలు దెబ్బతింటాయి.
అది విఫలమైతే?
దీర్ఘకాలిక (దీర్ఘకాలిక) మూత్రపిండ వ్యాధులతో పాటు, తీవ్రమైన (ఆకస్మిక) మూత్రపిండ వ్యాధి మూత్రపిండాల వైఫల్యానికి కారణమవుతుంది. మలేరియా, డెంగ్యూ, లెప్టోస్పైరా, డయేరియా లాంటి ఇన్‌ఫెక్షన్‌లు మరియు కొన్ని పెయిన్‌కిల్లర్స్ వాడటం వలన ఆకస్మిక కిడ్నీ ఫెయిల్యూర్ కావచ్చు. ఇలాంటి సందర్భాల్లో కిడ్నీలు కోలుకునే వరకు డయాలసిస్ చేసి ఆగిపోవచ్చు. కానీ దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండ వ్యాధి కారణంగా కిడ్నీ ఫెయిల్ అయిన సందర్భాల్లో కిడ్నీ మార్పిడి తప్ప మరో మార్గం లేదు. ఈ వర్గానికి చెందిన వ్యక్తులు కిడ్నీ మార్పిడి వరకు డయాలసిస్‌పై ఆధారపడాలి. అవసరమైతే, రోగి పరిస్థితిని బట్టి, హీమో లేదా పెరిటోనియల్ డయాలసిస్‌ను ఎంచుకోవచ్చు.
గ్లూకోమీటర్ ఇలా…
మన్నికైన గ్లూకోమీటర్ వాడాలి. దానిలో బ్యాటరీ మరియు అమరికలను గమనించాలి. బ్యాటరీ సామర్థ్యం తక్కువగా ఉన్నప్పుడు షుగర్ రీడింగ్‌లో లోపాలు సంభవించవచ్చు. కాబట్టి గ్లూకోమీటర్ యొక్క బ్యాటరీ జీవితం గురించి తెలుసుకోండి.
– డాక్టర్ రాజశేఖర చక్రవర్తి
సీనియర్ నెఫ్రాలజిస్ట్,
యశోద హాస్పిటల్స్,
హైటెక్ సిటీ, హైదరాబాద్.
