రూ.1.5 లక్షల కోట్ల మేర నెలవారీ పన్ను వసూళ్లు
న్యూఢిల్లీ: దేశీయ పరోక్ష పన్నుల రంగంలో అతిపెద్ద సంస్కరణ వస్తు సేవల పన్ను (జీఎస్టీ) చట్టం అమలులోకి వచ్చి నేటికి ఆరేళ్లు. కేంద్ర, రాష్ట్రాల పరోక్ష పన్నులు, సుంకాలను విలీనం చేస్తూ రూపొందించిన జీఎస్టీ చట్టం-2017 జూలై 1 నుంచి అమల్లోకి వచ్చిన సంగతి తెలిసిందే.ప్రస్తుతం నెలవారీ జీఎస్టీ వసూళ్లు రూ. .1.5 లక్షల కోట్లు. 2017లో నెలవారీ వసూళ్లు రూ.85,00095,000 కోట్ల స్థాయిలో ఉన్నాయి. అంటే గడిచిన ఆరేళ్లలో 50 శాతానికి పైగా వృద్ధి. ఈ ఏడాది ఏప్రిల్లో జీఎస్టీ స్థూల వసూళ్లు రూ.1.87 లక్షల కోట్లకు చేరి ఆల్టైమ్ రికార్డు స్థాయికి చేరుకున్నాయి. వసూళ్లను పెంచేందుకు పన్ను ఎగవేతలను అరికట్టేందుకు జీఎస్టీ అధికారులు ప్రస్తుతం దృష్టి సారించారు. నకిలీ జీఎస్టీ రిజిస్ట్రేషన్లను అరికట్టేందుకు కేంద్ర, రాష్ట్ర జీఎస్టీ అధికారులు రెండు నెలలపాటు స్పెషల్ డ్రైవ్ నిర్వహిస్తున్నారు.
ఇందులో భాగంగా 60,000 రిజిస్ట్రేషన్లు నకిలీవని జీఎస్టీ నెట్వర్క్ అనుమానించింది. ఇప్పటివరకు 43,000 రిజిస్ట్రేషన్లు జరిగిన ప్రాంతాల్లో అధికారులు భౌతిక సోదాలు నిర్వహించగా, అందులో 11,140 నకిలీవని తేలింది. వ్యాపారులు రూ.15 వేల కోట్ల మేర బోగస్ ఇన్పుట్ ట్యాక్స్ క్రెడిట్ (ఐటీసీ) క్లెయిమ్ చేసినట్లు అధికారుల దృష్టికి వచ్చింది. గత ఆర్థిక సంవత్సరం (2022-23)లో నమోదైన జిఎస్టి ఎగవేత కేసుల సంఖ్య 14,000కి పెరిగింది. 202122లో 12,574 కేసులు మరియు 202021లో 12,596 కేసులు నమోదయ్యాయి. జూలై 1, 2017 నుండి ఫిబ్రవరి 2023 వరకు, GST అధికారులు 1,402 పన్ను ఎగవేతదారులను అరెస్టు చేశారు.
రూ.3 లక్షల కోట్లకు పైగా పన్ను ఎగవేత
అక్రమ మార్గాల్లో ఐటీసీని క్లెయిమ్ చేస్తున్న మోసగాళ్లను గుర్తించేందుకు ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ (ఏఐ), డేటా అనలిటిక్స్ మరియు మెషిన్ లెర్నింగ్ వంటి అధునాతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని అధికారులు ఉపయోగిస్తున్నారు. ఎందుకంటే జీఎస్టీ అమలులోకి వచ్చినప్పటి నుంచి ఇప్పటి వరకు రూ.3 లక్షల కోట్లకు పైగా పన్ను ఎగవేత జరిగినట్లు అంచనా వేయగా, గత ఆర్థిక సంవత్సరం (202223)లోనే ఈ మొత్తం రూ.లక్ష కోట్లకుపైగా ఉంటుందని అంచనా.
నకిలీ సరఫరా ఇన్వాయిస్లు మరియు మోసపూరిత ITC క్లెయిమ్లను నిరోధించడానికి GST నెట్వర్క్ను ఆధునీకరించాల్సిన అవసరం ఉందని గ్లోబల్ ట్రేడ్ రీసెర్చ్ ఇనిషియేటివ్ (GTRI) పేర్కొంది. “డేటా విశ్లేషణ మరియు భౌతిక తనిఖీలు ఈ సమస్యకు పూర్తి పరిష్కారాన్ని అందించలేవు. GSTR3B నుండి ఇన్వాయిస్ స్థాయి వివరాలను కొనుగోలుదారు ద్వారా ITC క్లెయిమ్ కోసం సరఫరాదారు GSTR2A మరియు GSTR2Bతో లింక్ చేయడం ద్వారా, మోసపూరిత ITC క్లెయిమ్లను తనిఖీ చేయవచ్చు” అని సహ-అజయ్ శ్రీవాస్తవ అన్నారు. వ్యవస్థాపకుడు, GTRI. ఆరేళ్లు గడిచినా జీఎస్టీఎన్ ఈ సప్లయర్లను అనుసంధానం చేయలేక పెద్దఎత్తున ఆదాయాన్ని కోల్పోవాల్సి వస్తోందని, నిజాయితీపరులైన వ్యాపారులు ఇబ్బందులు పడుతున్నారని అన్నారు.
పన్ను రేట్లు మరియు స్లాబ్లను హేతుబద్ధీకరించాలి.
జిపన్ను రేట్లు, శ్లాబుల హేతుబద్ధీకరణతోపాటు పెట్రోల్, డీజిల్, జెట్ ఇంధనాన్ని జీఎస్టీ పరిధిలోకి తీసుకురావడంతోపాటు ఎస్టీ చట్టాన్ని మరింత సమగ్రంగా తీసుకురావాల్సిన అవసరం ఉందని పన్నుల నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఎన్నికల సంవత్సరం కాబట్టి కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఇప్పుడు ఈ సంస్కరణలు చేపట్టేందుకు సాహసించకపోవచ్చని వారు అన్నారు. కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి అధ్యక్షతన జీఎస్టీ కౌన్సిల్ ఇప్పటివరకు 49 సార్లు సమావేశమై పన్నుల హేతుబద్ధీకరణ, రిటర్నుల దాఖలు సహా పలు నిర్ణయాలు తీసుకుంది.
జీఎస్టీ కౌన్సిల్ 50వ సమావేశం వచ్చే నెల 11న ఢిల్లీలో జరగనుంది. ఆన్లైన్ గేమింగ్, క్యాసినోలు, గుర్రపు పందేలపై పన్ను విధించడంతోపాటు పన్ను ఎగవేతలను అరికట్టేందుకు తీసుకోవాల్సిన తదుపరి చర్యలపై మంత్రుల బృందం (జిఓఎం) సమర్పించిన నివేదికపై సమావేశంలో చర్చించే అవకాశం ఉంది.
నవీకరించబడిన తేదీ – 2023-06-30T03:19:48+05:30 IST
