న్యూఢిల్లీ : మణిపూర్‌లో వివాదాలకు సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉంది. కుకీ-నాగా, కుకీ-పైటి మరియు కుకీ-మీతీ తెగల మధ్య తరచూ ఘర్షణలు జరుగుతూనే ఉన్నాయి. దీంతో వందలాది గ్రామాలు బూడిదలో పోసిన పన్నీరే. వందలాది మంది ప్రాణాలు కోల్పోతారు, వందలాది మంది గాయపడతారు. ప్రతిసారీ వారు కొన్ని నెలలపాటు హింసను కొనసాగిస్తారు. మే 3 నుంచి హింసాత్మక ఘర్షణలు ప్రారంభమయ్యాయి. మణిపూర్ కష్టాల్లో ఉందని, కేంద్ర ప్రభుత్వం, ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ స్పందించడం లేదని ప్రతిపక్షాలు ఆరోపిస్తున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో గతానికి, వర్తమానానికి ఉన్న వ్యత్యాసాన్ని కొందరు రాజకీయ విశ్లేషకులు వివరించారు.
2010 మరియు 2017 మధ్య, అప్పటి ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ ప్రభుత్వ హయాంలో, మణిపూర్‌లో సంవత్సరానికి సుమారు 30 రోజుల నుండి 139 రోజుల వరకు ప్రతిష్టంభన ఏర్పడింది. ఆ సమయంలో ప్రజలు అనేక సమస్యలు ఎదుర్కొన్నారు. నిత్యావసర వస్తువుల ధరలు ఆకాశాన్నంటాయి. పెట్రోలు ధర లీటరుకు రూ.240కి చేరగా, వంటగ్యాస్ సిలిండర్ ధర రూ.1,900గా ఉంది. వీటిని కొంటే కళ్లు బైర్లు కమ్ముతాయి. ఇన్నర్ లైన్ పర్మిట్ ఉద్యమం సందర్భంగా పోలీసుల కాల్పుల్లో ఇంఫాల్ లోయలో ఒక విద్యార్థి మరణించడం మూడు నెలలకు పైగా నిరసనలు మరియు మణిపూర్‌లో ప్రతిష్టంభనకు దారితీసింది.
ప్రస్తుతం చూస్తే నిరాశ్రయులైన వారికి ఆహారం, ఇతర సౌకర్యాలు సమృద్ధిగా అందుబాటులోకి వచ్చాయి. ఫుడ్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (ఎఫ్‌సిఐ) ఒక్కో క్యాంపులో 30 వేల మెట్రిక్ టన్నుల బియ్యాన్ని అందుబాటులో ఉంచింది. శిబిరాల్లో తలదాచుకున్న ప్రజల పునరావాసం, సహాయానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం తక్షణ సాయంగా రూ.101.75 కోట్లు విడుదల చేసింది.
తాజాగా గొడవలు ప్రారంభం కాగానే మే 3 నుంచి కేంద్ర ప్రభుత్వం రంగంలోకి దిగింది. మణిపూర్ ఉన్నతాధికారులతో సమన్వయం చేసుకుని కేంద్ర బలగాలను పంపింది. ఆ తర్వాత అదనంగా 124 కంపెనీల CAPF మరియు 184 కాలమ్‌ల ఇండియన్ ఆర్మీ/అస్సాం రైఫిల్స్ దళాలను పంపారు. ప్రజల భద్రత కోసం హెలికాప్టర్లు, డ్రోన్లను పంపించారు.
రిటైర్డ్ IPS అధికారి కుల్దీప్ సింగ్‌ను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మణిపూర్‌కు భద్రతా సలహాదారుగా నియమించింది మరియు మే 4న బాధ్యతలు స్వీకరించనుంది. సీనియర్ IAS అధికారి వినీత్ జోషిని కేంద్ర ప్రభుత్వం నుండి రాష్ట్రానికి తిరిగి తీసుకువచ్చి రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ప్రధాన కార్యదర్శిగా నియమించారు. మే 7. సరిపడా నిత్యావసర వస్తువులు అందుబాటులో ఉండేలా చర్యలు తీసుకున్నారు.
కేంద్ర హోంమంత్రి అమిత్ షా మే 29 నుంచి జూన్ 1 వరకు మణిపూర్‌లోనే ఉండి అన్ని వర్గాలతో చర్చలు జరిపారు. ప్రభుత్వ అధికారులు, భద్రతా బలగాలు, రాజకీయ నేతలు, ప్రజా సంఘాలతో 15కు పైగా సమావేశాలు జరిగాయి. హింసాత్మక సంఘటనలు జరిగిన ప్రాంతాలను సందర్శించారు. సహాయక శిబిరాలను సందర్శించారు. ఘర్షణల ప్రభావంతో బాధపడుతున్న వివిధ వర్గాలు, తెగల ప్రజలను ఆయన కలిశారు.
హైకోర్టు రిటైర్డ్ జడ్జి నేతృత్వంలో ప్రభుత్వం జ్యుడీషియల్ విచారణ కమిషన్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. ఆరు కేసుల దర్యాప్తు బాధ్యతలను సీబీఐ ప్రత్యేక బృందానికి అప్పగించారు.
సంఘర్షణల చరిత్ర
మణిపూర్‌లో ఈ ఏడాది మే 3 నుంచి 5 వరకు 59 మంది, మే 27 నుంచి 29 వరకు 28 మంది, జూన్ 13న తొమ్మిది మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు. మొత్తం 502 మంది గాయపడ్డారు. 5,101 ఇళ్ల దహన ఘటనల్లో 6,065 ఎఫ్‌ఐఆర్‌లు నమోదయ్యాయి. 252 మందిని అరెస్టు చేయగా, 12,740 మందిని ముందస్తు నిర్బంధంలో ఉంచారు.
ఏప్రిల్ 1993లో కుకి-నాగా తెగల మధ్య ఘర్షణలు ప్రారంభమయ్యాయి మరియు 350 గ్రామాలు ధ్వంసమయ్యాయి. దాదాపు 750 మంది చనిపోయారు. అదే సంవత్సరం డిసెంబర్ వరకు తీవ్రమైన హింసాత్మక సంఘటనలు కొనసాగాయి. 1998 వరకు చెదురుమదురు సంఘటనలు జరిగాయి.
1997-98లో కుకీ-పైటి తెగల మధ్య ఘర్షణలు జరిగాయి. ఈ ఘర్షణల్లో 50కి పైగా గ్రామాలు ధ్వంసమయ్యాయి. దాదాపు 13 వేల మంది నిరాశ్రయులయ్యారు. దాదాపు 352 మంది చనిపోయారు. 136 మంది గాయపడ్డారు.
ఇది కూడా చదవండి:
మణిపూర్: మణిపూర్ వీడియో లీక్ వెనుక కుట్ర: అమిత్ షా
నవీకరించబడిన తేదీ – 2023-07-28T14:58:10+05:30 IST
