నాలుగేళ్ల కిందట అపజయాన్ని అధిగమించి నేడు పెద్ద విజయం బెంగళూరు, ఆగస్టు 23: చందమామ కథల్లో పట్టు వదలని విక్రమార్కుడిలా.. మన ల్యాండర్ విక్రమ్ కూడా పట్టుదలతో చంద్రుడిపై అడుగుపెట్టాడు! ఇస్రో అనుకున్నది సాధించింది!! నాలుగేళ్ల క్రితం చంద్రయాన్-2 మిషన్లో భాగంగా 3.84 లక్షల కిలోమీటర్ల దూరం దాటి రోదసీలోకి జాబిల్లిని ముద్దాడేందుకు చేసిన ప్రయత్నంలో ఓటమిని సవాల్గా తీసుకున్న మన ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు. వారి నమ్మకాన్ని నిజం చేస్తూ.. ఒక్క మాట కూడా పొరపాటు చేయకుండా.. సాంకేతిక సమస్యలు లేకుండా.. చంద్రయాన్-2 మిగిల్చిన చేదు జ్ఞాపకాలను చెరిపేస్తూ.. విమర్శకుల నోళ్లు మూయిస్తూ.. మన విక్రమ్ ల్యాండర్.. జాబిల్లి సగర్వంగా తొలి అడుగు వేసింది. దక్షిణ ధ్రువం. అమెరికా, రష్యా, చైనా వంటి దేశాలకు అసాధ్యాన్ని చేసింది. ఈ ఘనత సాధించిన తొలి దేశంగా భారత్ చరిత్ర సృష్టించింది. జాబిలిపై సాఫ్ట్ ల్యాండ్ చేసిన నాల్గవ దేశంగా కూడా నిలిచింది. గతంలో అమెరికా, రష్యా, చైనా మాత్రమే తమ అంతరిక్ష నౌకను చంద్రుడిపై సురక్షితంగా దించాయి. చంద్రయాన్-2కు కొనసాగింపుగా చంద్రుడిపై అధ్యయనం కోసం నింగిలోకి దూసుకెళ్లిన చంద్రయాన్-3 అనుకున్న లక్ష్యాన్ని ఛేదించేసింది. విక్రమ్ ల్యాండర్ మరియు ప్రజ్ఞాన్ రోవర్తో కూడిన ల్యాండర్ మాడ్యూల్ బుధవారం సాయంత్రం 6:04 గంటలకు చందమామపై సురక్షితంగా ల్యాండ్ అయింది, ఇస్రోకు చారిత్రాత్మక విజయాన్ని సూచిస్తుంది. ఈ క్రమంలో అమెరికా, రష్యా, చైనా తర్వాత చంద్రుడిపై అడుగుపెట్టిన నాలుగో దేశంగా భారత్ నిలిచింది. దక్షిణ ధ్రువంపై అడుగుపెట్టిన తొలి దేశంగా భారత్ అవతరించింది. చంద్రయాన్-3కి ముందు చంద్రుడి దక్షిణ ధ్రువంపై దిగేందుకు ఉవ్విళ్లూరుతున్న రష్యా లూనా-25 విమానం జాబిలిలో కూలిపోవడంతో నాలుగు రోజుల్లోనే ఇస్రో ఈ అద్భుత ఘనత సాధించడం విశేషం.
బుధవారం సాయంత్రం 5:20 గంటలకు ప్రారంభమైన ల్యాండింగ్ ప్రక్రియ ప్రతి క్షణం ఉద్రిక్తంగా మారింది. బెంగళూరులోని ఇస్రో టెలిమెట్రీ ట్రాకింగ్ మరియు కమాండ్ నెట్వర్క్ సెంటర్ నుండి ఇస్రో ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేసింది. ఇది ‘చంద్రయాన్’లో అత్యంత సంక్లిష్టమైన మరియు కష్టమైన ప్రక్రియ. సాయంత్రం 5.20 గంటలకు, ల్యాండర్ చంద్రుని ఉపరితలం నుండి 125 కి.మీ. అక్కడి నుంచి వేగంగా కిందికి కదిలింది. అక్కడి నుంచి ల్యాండర్లోని వ్యవస్థలు తమ సొంత నిర్ణయాలు తీసుకుంటాయి. దీనికి అనుగుణంగా ‘ఆటోమేటిక్ ల్యాండింగ్ సీక్వెన్స్’ ఇప్పటికే పని ప్రారంభించింది. ఈ దశలో శాస్త్రవేత్తల నియంత్రణ లేదు. ‘రఫ్ బ్రేకింగ్’ దశ 7.4 కి.మీ ఎత్తు వరకు కొనసాగింది. ప్రక్రియ 11.5 నిమిషాలు పట్టింది. చంద్రుని దగ్గరకు వచ్చేసరికి, ల్యాండర్ వేగాన్ని తగ్గించాలి. ఇందులో భాగంగా… రెండు ఇంజన్లు ఆగిపోయాయి. మరో రెండు ఇంజన్లు మాత్రమే పని చేశాయి. ల్యాండర్ వేగం సెకనుకు 1687 మీటర్ల నుంచి సెకనుకు 358 మీటర్లకు తగ్గింది. 7.4 కి.మీ నుండి ‘ఎత్తులో పట్టుకునే దశ’ ప్రారంభమైంది. ఈ దశలో చంద్రయాన్-2 విఫలమైంది. దీన్ని చంద్రయాన్-3 విజయవంతంగా అధిగమించింది. సరిగ్గా ఉదయం 6.04 గంటలకు చంద్రుడి ఉపరితలంపై పడింది. అంతే… కంట్రోల్ సెంటర్లో హర్షధ్వానాలు వినిపిస్తున్నాయి. దక్షిణాఫ్రికా నుంచి వీడియో కాన్ఫరెన్స్లో పాల్గొన్న ప్రధాని మోదీ.. భారత త్రివర్ణ పతాకాన్ని చూపుతూ.. సరిహద్దులు దాటిన గొప్ప విజయంగా అభివర్ణించారు. ఇది భారత్ విజయం మాత్రమే కాదని, యావత్ మానవాళి విజయమని అన్నారు.
ఫలవంతమైన ప్రార్థనలు..
జూలై 14న చంద్రయాన్-3 తన ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించినప్పటి నుండి, ఇది అందరి దృష్టిని ఆకర్షించింది. ఈ మిషన్ విజయవంతం కావాలని రాజకీయ నాయకులు ఆకాంక్షించారు. వేలాది మంది ప్రార్థనలు చేశారు. లోడింగ్ రోజు అయిన బుధవారం, దేశవ్యాప్తంగా ప్రజలు దీని కోసం ఆసక్తిగా ఎదురుచూస్తున్నారు. దీంతో ల్యాండింగ్ ప్రక్రియను ఇస్రో ప్రత్యక్ష ప్రసారం చేసింది. 1960లు మరియు 1970లలో అపోలో మిషన్ల కంటే చంద్రయాన్-3 జాబిలి చేరుకోవడానికి ఎక్కువ సమయం పట్టింది. అప్పట్లో అమెరికా ఉపయోగించిన రాకెట్ల కంటే భారత్ చాలా తక్కువ శక్తిమంతమైన రాకెట్లను ఉపయోగించింది. కాబట్టి చంద్రునిపైకి వెళ్లేందుకు అంతరిక్ష నౌక భూమి చుట్టూ చాలాసార్లు ప్రదక్షిణ చేయాల్సి వచ్చింది. ఆ తర్వాత భూ కక్ష్య నుంచి చంద్ర కక్ష్యలోకి ప్రవేశించింది. బుధవారం చంద్రుడిపై సురక్షితంగా దిగింది. ఆ తర్వాత కొద్ది నిమిషాల్లోనే బెంగళూరులోని కంట్రోల్ సెంటర్తో సంప్రదించింది. చంద్రుని ల్యాండింగ్ సైట్ మొదటి చిత్రాలను పంపింది.
భయంకరమైన 20 నిమిషాల్లో..
బుధవారం సాయంత్రం 5.47 గంటలకు ప్రారంభమైన విక్రమ్ ల్యాండింగ్ ప్రక్రియ ఎలాంటి ఇబ్బందులు లేకుండా నిర్ణీత షెడ్యూల్ ప్రకారం సాఫీగా సాగింది. అప్పటి వరకు మిషన్ కంట్రోల్ సాయంతో వెళుతున్న విక్రమ్ పవర్ డిసెండ్ ఫేజ్ మొదలయ్యాక ‘ఆటోమేటెడ్ ల్యాండింగ్ సీక్వెన్స్’ మోడ్లోకి ప్రవేశించాడు. అదేమిటంటే.. ఆ క్షణం నుంచి ఏ నిర్ణయం తీసుకోవాలన్నా తానే తీసుకోవాల్సిందే. మిషన్ నియంత్రణ నుండి సహాయం లేదు. పవర్ డీసెంట్లో ప్రధానంగా నాలుగు దశలు ఉన్నాయి. మొదటి దశ అయిన రఫ్ బ్రేకింగ్ ఫేజ్లో విక్రమ్ ల్యాండర్ క్షితిజ సమాంతర వేగం గంటకు 6000 కిలోమీటర్ల నుండి దాదాపు సున్నాకి తగ్గింది. రెండవ దశ 10 సెకన్ల పాటు కొనసాగుతుంది.. ఎత్తులో పట్టుకునే దశలో, ల్యాండర్ చంద్రుని ఉపరితలం నుండి 7.42 కి.మీ ఎత్తులో నిలబడి, క్షితిజ సమాంతర స్థానం నుండి నిలువు స్థానానికి వచ్చేలా 50 డిగ్రీలు వంగి ఉంటుంది. 175 సెకన్ల పాటు సాగే మూడో ఫైన్ బ్రేకింగ్ ఫేజ్లో ల్యాండర్ దాదాపు 28 కిలోమీటర్లు ప్రయాణించింది. ఆ సమయంలో అది చంద్రుని ఉపరితలం నుండి 800 నుండి 1000 మీటర్ల ఎత్తుకు చేరుకుంది. నాలుగోది టెర్మినల్ డీసెంట్ ఫేజ్.. ఈ దశలో ఫ్రీఫాల్ ల్యాండర్ విక్రమ్ కాళ్లు చంద్రుడిపై నెమ్మదిగా దిగాయి.
ప్రయాణం ఎలా సాగింది..
ఆగస్టు 23
41 రోజుల సుదీర్ఘ ప్రయాణం తర్వాత సాయంత్రం 6.04 గంటలకు ప్రజ్ఞాన్ రోవర్తో విక్రమ్ ల్యాండర్ చంద్రుని దక్షిణ ధ్రువంపై సురక్షితంగా దిగి చరిత్ర సృష్టించింది.
ఆగస్టు 21చంద్రయాన్-3 ల్యాండర్ మాడ్యూల్తో చంద్రయాన్-2 ఆర్బిటర్ను డాకింగ్ చేసే ప్రక్రియ పూర్తయింది.
ఆగస్టు 19ల్యాండర్లోని ఇంధనాన్ని మండించడం ద్వారా డి-ఆర్బిటల్ తగ్గింపు మొదటి దశ జరిగింది. దీనితో, ల్యాండర్ మాడ్యూల్ చంద్రునికి 113 కిమీ – 157 కిమీ కక్ష్యలోకి ప్రవేశించింది.
ఆగస్టు 17ప్రొపల్షన్ మాడ్యూల్ సహాయంతో, కక్ష్యలో ఉన్న ల్యాండర్ మాడ్యూల్ జాబిలి నుండి విజయవంతంగా వేరు చేయబడింది.
ఆగస్టు 16
చివరి డి-ఆర్బిటల్ ప్రక్రియ నిర్వహించబడింది మరియు చంద్రయాన్-3ని జాబిల్ వరకు 153 కి.మీ – 163 కి.మీ కక్ష్యలో ఉంచారు.
ఆగస్టు 06
చంద్రుని కక్ష్య తగ్గింపు ప్రక్రియ యొక్క రెండవ దశ జరిగింది. ఈ సమయంలో, అంతరిక్ష నౌక తీసిన జాబిలి వీడియోను ఇస్రో విడుదల చేసింది.
ఆగస్టు 05అంతరిక్ష నౌకను కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టే ప్రక్రియను ఇస్రో విజయవంతంగా పూర్తి చేసింది. ‘
ఆగస్టు 01చంద్రయాన్-3 భూమి చుట్టూ తన కక్ష్యను విజయవంతంగా పూర్తి చేసింది మరియు చంద్రుని కక్ష్య వైపు తన ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించింది.
జూలై 17
భూ కక్ష్యలో తిరుగుతున్న చంద్రయాన్-3 రెండో దశ కక్ష్య బూస్ట్ను విజయవంతంగా పూర్తి చేసింది. చంద్రయాన్-3 కక్ష్యను మొత్తం నాలుగు దశల్లో పెంచారు.
జూలై 15
బెంగుళూరులోని ఇస్ట్రాక్ ఉపగ్రహ నియంత్రణ కేంద్రం నుండి భూమి కక్ష్యలో చంద్రయాన్-3 ప్రొపల్షన్ మాడ్యూల్లో ఉన్న ఇంధనాన్ని మండించడం ద్వారా మొదటి దశను కక్ష్యలోకి పెంచారు. 173 కి.మీ దూరంలో భూమికి దగ్గరగా ఉన్న కక్ష్యలోకి దీన్ని ప్రవేశపెట్టారు.
జూలై 14
శ్రీహరికోట నుండి LVM3 M4 క్యారియర్ని విజయవంతంగా ప్రయోగించడంతో చంద్రుని వైపు చంద్రయాన్-3 ప్రయాణం ప్రారంభమైంది.
