కాశ్మీర్లో ఉద్యాన పంటలు మళ్లీ ఊపందుకుంటున్నాయి. కాశ్మీర్ యాపిల్స్ మాత్రమే కాదు, ద్రాక్ష కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది, కాశ్మీరీ రైతులు అరుదైన ద్రాక్ష రకాలను పండిస్తున్నారు.

కాశ్మీర్ ద్రాక్ష
కాశ్మీర్లోని రెపోరా గ్రేప్స్ గ్రామం: కాశ్మీర్ అంటే యాపిల్ (కాశ్మీర్ యాపిల్). అందమైన ప్రకృతి, కాశ్మీర్ వంటి వివిధ పండ్ల తోటలు అందాలకు నెలవు. కాశ్మీర్ వాతావరణం అనేక రకాల పండ్ల తోటలకు అనుకూలంగా ఉంటుంది, అయితే కాశ్మీర్లో ప్రస్తుత పరిస్థితుల కారణంగా కొన్ని సంవత్సరాలుగా పండ్ల సాగు గణనీయంగా తగ్గింది. అయితే ఇప్పుడు ప్రపంచంలో ఎక్కడా పండని అరుదైన ద్రాక్ష కాశ్మీర్లో పండుతోంది. సాధారణ ద్రాక్ష కంటే నాలుగు నుండి ఐదు రెట్లు ఎక్కువగా పెరిగే ద్రాక్ష ముఖ్యంగా ఆకర్షణీయంగా ఉంటుంది.
కాశ్మీర్లో ఉద్యాన పంటలు మళ్లీ ఊపందుకుంటున్నాయి. కాశ్మీర్ యాపిల్స్ మాత్రమే కాదు, ద్రాక్ష కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది, కాశ్మీరీ రైతులు అరుదైన ద్రాక్ష రకాలను పండిస్తున్నారు. గతంలో విరివిగా పండే ద్రాక్ష దాదాపు కనుమరుగైపోయినా కశ్మీర్ రైతులు మళ్లీ ఆ పంటల సాగుపై దృష్టి సారించారు. కాశ్మీర్లోని గందర్బల్ జిల్లాలోని రెపోరా గ్రామం ఇప్పుడు అద్భుతమైన ద్రాక్ష పంటకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ మారుమూల గ్రామంలో పండే ద్రాక్షకు అంతర్జాతీయ గుర్తింపుతోపాటు మంచి డిమాండ్ కూడా వచ్చింది. నాణ్యమైన రెపోరా ద్రాక్ష సాగు రైతులకు కాసుల వర్షం కురిపిస్తోంది.
మామిడి పండ్ల దిగుబడి : అధిక దిగుబడి కోసం మామిడిలో ప్రస్తుత నిర్వహణ
అంతర్జాతీయ ప్రమాణాల ప్రకారం నాణ్యమైన ద్రాక్ష బరువు 4-5 గ్రాములు ఉండాలి. కానీ రేపోరా గ్రామంలో పండే ద్రాక్ష పరిమాణం 12-14 గ్రాములు. అంతర్జాతీయ పరిణామాలు రెండు మూడు రెట్లు పెరగడంతో ఈ ద్రాక్షకు డిమాండ్ పెరుగుతోంది. అంతే కాకుండా రేపోరాలో పండే ద్రాక్షకు మరో గొప్పతనం ఉంది. ఇటలీ మినహా ప్రపంచంలో ఎక్కడా తాజా ద్రాక్ష అందుబాటులో లేనప్పుడు రెపరో ద్రాక్షను పండిస్తారు. అంటే భారతదేశంలోని ఇటలీ మరియు కాశ్మీర్లో మాత్రమే అన్ని సీజన్లలో ద్రాక్ష అందుబాటులో ఉంటుంది.
రేపోరా గ్రామంలో సాహిబీ, హుస్సేనీ, అబ్షారీ అనే మూడు రకాల ద్రాక్షలను పండిస్తున్నారు. ఇది ప్రతి సంవత్సరం జూలై నుండి సెప్టెంబర్ వరకు దిగుబడిని ఇస్తుంది. ఈ ఏడాది సకాలంలో వర్షాలు కురవకపోవడంతో నెల రోజులుగా సాగు ఆలస్యమైంది. కానీ ఇప్పుడు దిగుబడులు పుష్కలంగా ఉన్నాయి. ప్రపంచ ప్రమాణాలకు మించి నాణ్యమైన పండ్లను పండించడంతో ఇక్కడ ద్రాక్షకు గణనీయమైన డిమాండ్ ఉంది. దీంతో సాగు విస్తీర్ణం క్రమంగా పెరుగుతోంది.
ప్రస్తుతం 500 హెక్టార్లలో సాగవుతుండగా, మొత్తం 2,200 మెట్రిక్ టన్నుల ద్రాక్ష ఉత్పత్తి అవుతోంది. గ్లోబల్ వార్మింగ్ ప్రభావంతో ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉష్ణోగ్రతలు పెరిగి.. అన్ని రకాల పంటలు దెబ్బతింటుండగా.. రేపోలో మాత్రం పెరుగుతున్న ఉష్ణోగ్రతలు రైతులకు కలిసివచ్చాయి. ఎప్పుడూ చల్లటి వాతావరణం ఉండే కాశ్మీర్లో కొన్నేళ్లుగా ఉష్ణోగ్రతలు పెరుగుతుండడంతో ఉద్యాన పంటలకు అనువుగా మారుతోంది. ముఖ్యంగా ఇక్కడి వాతావరణంతో ద్రాక్షతోటలకు ఉజ్వల భవిష్యత్తు ఉందని ఉద్యానవన నిపుణులు అంటున్నారు.