వస్తువులు మరియు సేవల పన్ను (GST) యొక్క ఏదైనా వాపసు కోసం దరఖాస్తు చేయడానికి కనీస అవసరం ఏమిటంటే, వాపసు కోరే వ్యక్తి లేదా సంస్థ GST క్రింద నమోదు చేయబడాలి. కానీ కొన్ని సందర్భాల్లో రిజిస్టర్ కాని వ్యక్తులు కూడా వాపసు క్లెయిమ్ చేయాల్సి ఉంటుంది. ఉదాహరణకు ఒక వ్యక్తి అపార్ట్మెంట్ను కొనుగోలు చేయడానికి బిల్డర్తో ఒప్పందం కుదుర్చుకుంటాడు. అయితే ఏ కారణం చేతనైనా ఆ అగ్రిమెంట్ రద్దయిందని అనుకుందాం. అయితే, అప్పటికి అడ్వాన్స్ చెల్లించకపోయినా లేదా అడ్వాన్స్ మాత్రమే చెల్లించి దానిపై పన్ను (జిఎస్టి) చెల్లించకపోయినా సమస్య లేదు. అడ్వాన్స్తో పాటు ప్రభుత్వానికి పన్ను చెల్లించినట్లయితే, చెల్లించిన పన్నును తిరిగి పొందడం ఎలా అనేదే సమస్య? సాధారణంగా, బిల్డర్కు క్రెడిట్ నోట్ జారీ చేయడం ద్వారా వచ్చే నెలలో చెల్లించే పన్ను మొత్తాన్ని సర్దుబాటు చేసే అవకాశం ఉంటుంది. అప్పుడు అగ్రిమెంట్ రద్దు అయినప్పుడు, జీఎస్టీతో సహా చెల్లించిన మొత్తాన్ని వ్యక్తికి తిరిగి ఇవ్వడంలో ఎవరికీ ఎలాంటి ఇబ్బందులు ఉండవు. ఎందుకంటే.. వచ్చే నెలల్లో జీఎస్టీని సర్దుబాటు చేసుకునే అవకాశం బిల్డర్కు ఉంది కాబట్టి అతనికి ఎలాంటి నష్టం వాటిల్లదు. అలాగే అతను GSTతో సహా చెల్లించిన అడ్వాన్స్ మొత్తాన్ని తిరిగి పొందాడు కాబట్టి పేర్కొన్న కొనుగోలుదారుకి ఎటువంటి నష్టం లేదు.
కానీ క్రెడిట్ నోట్ జారీని నిర్ణీత గడువులోపు చేయాలి. ఆ సమయం తర్వాత క్రెడిట్ నోట్ జారీ చేసినప్పటికీ, దానికి సంబంధించి ఎలాంటి పన్ను సర్దుబాటు చేయరు. అలాంటప్పుడు, జిఎస్టి మొత్తాన్ని కొనుగోలుదారుకు చెల్లించినట్లయితే, బిల్డర్ చెల్లించిన అడ్వాన్స్ను తిరిగి ఇచ్చే సమయంలో జిఎస్టిని మినహాయించవలసి ఉంటుంది. మరియు ఈ సందర్భంలో, GST పరంగా కొనుగోలుదారు నష్టాన్ని చవిచూడవలసి ఉంటుంది.
దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, కొనుగోలుదారు రిజిస్టర్ కాకపోయినా జీఎస్టీ కింద చెల్లించిన మొత్తాన్ని రీఫండ్ రూపంలో తిరిగి పొందే సదుపాయం కల్పించబడింది. దీని ప్రకారం వ్యక్తి తన పాన్ నంబర్ (శాశ్వత ఖాతా నంబర్) మరియు GST యొక్క సాధారణ పోర్టల్లో ఆధార్ వివరాలతో తాత్కాలిక రిజిస్ట్రేషన్ తీసుకోవాలి. ఇది కాకుండా తన బ్యాంకు ఖాతా వివరాలను తెలియజేయాలి. ఇక్కడ గుర్తుంచుకోవాల్సిన విషయం ఏమిటంటే, ఇచ్చిన పాన్ నంబర్తో బ్యాంక్ ఖాతా లింక్ చేయబడాలి. తగిన వివరాలతో ‘రిజిస్టర్ చేయని వ్యక్తికి వాపసు’ సెక్షన్ కింద రీఫండ్ కోసం దరఖాస్తు చేసుకోవచ్చు. అలాగే, అగ్రిమెంట్తో పాటు రద్దు రుజువు, అడ్వాన్స్ చెల్లించిన ఇన్వాయిస్లు, పన్ను చెల్లింపు రుజువు, తాను పన్ను సర్దుబాటు చేయలేదని నిర్మాణ సంస్థ డిక్లరేషన్ తదితర సమాచారంతో కూడిన పత్రాలను అప్లోడ్ చేయాల్సి ఉంటుంది. నిబంధనల ప్రకారం వివరాలన్నీ సంతృప్తికరంగా ఉంటే.. జీఎస్టీ చెల్లించి.. ఇచ్చిన బ్యాంకు ఖాతాలో జమ చేస్తారు. అయితే ఇక్కడ గమనించాల్సిన విషయం ఏమిటంటే, సర్వీస్ ప్రొవైడర్ (ఈ ఉదాహరణలో బిల్డర్) అడ్వాన్స్గా తీసుకున్న మొత్తాన్ని (GST మినహాయించి) తిరిగి ఇచ్చినప్పుడు మాత్రమే మొత్తం GST వాపసు క్లెయిమ్ చేయబడుతుంది. బిల్డర్ అడ్వాన్స్లో కొంత మొత్తాన్ని మినహాయించినట్లయితే, దాని ప్రకారం GST వాపసు తగ్గుతుంది. అయితే బిల్డర్కు ఎంత అడ్వాన్స్ చెల్లించారు? వాపసు దరఖాస్తుతోపాటు బిల్డర్ నుంచి ఎంత మొత్తం రిటర్న్ అయింది, ఇతర వివరాలను ఆధారాలతో సహా పొందుపర్చాలి.
గమనిక: అవగాహన కల్పించడం కోసమే ఇందులో కొన్ని ముఖ్యమైన అంశాలను ప్రస్తావించారు. పూర్తి వివరాల కోసం సంబంధిత చట్టాలను జాగ్రత్తగా పరిశీలించాలి.
రాంబాబు గొండాల
నవీకరించబడిన తేదీ – 2023-09-17T02:33:26+05:30 IST
