బడ్జెట్ అనేది సాధారణంగా పార్లమెంటు సమావేశాలతో ముడిపడి ఉన్న పదం. ప్రభుత్వానికి వచ్చే ఆదాయంతో చెల్లించాల్సిన అప్పులు, అభివృద్ధికి ఎంత ఖర్చు చేయాలి, పథకాలకు కేటాయింపులు తదితర అంశాలను బడ్జెట్ లో పొందుపరిచారు.
ఢిల్లీ: బడ్జెట్ అనేది సాధారణంగా పార్లమెంటు సమావేశాలతో ముడిపడి ఉన్న పదం. ప్రభుత్వానికి వచ్చే ఆదాయంతో చెల్లించాల్సిన అప్పులు, అభివృద్ధికి ఎంత ఖర్చు చేయాలి, పథకాలకు కేటాయింపులు తదితర అంశాలను బడ్జెట్ లో పొందుపరిచారు. బడ్జెట్ తయారీ అనేది చాలా నెలల పాటు సాగే సుదీర్ఘమైన కసరత్తు.
నవంబర్ 26, 1947న అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి ఆర్కే షణ్ముఖం చెట్టి తొలి కేంద్ర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. ఆ తర్వాత బడ్జెట్‌లో అనేక మార్పులు చోటుచేసుకున్నాయి. 1955 వరకు కేంద్ర బడ్జెట్ ఆంగ్లంలో మాత్రమే ముద్రించబడింది. 1955-56 బడ్జెట్‌లో ఆర్థిక మంత్రి దేశ్‌ముఖ్ బడ్జెట్ పత్రాలను ఆంగ్లం మరియు హిందీలో ముద్రించారు.
బడ్జెట్‌పై ఆసక్తికర విషయాలు..
-
యూనియన్ బడ్జెట్ 2016కి కొన్ని రోజుల ముందు వరకు, జాతీయ రైల్వే బడ్జెట్ వేరుగా ఉండేది. తర్వాత రైల్వే బడ్జెట్‌ను కేంద్ర బడ్జెట్‌లో విలీనం చేశారు.
-
అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి మొరార్జీ దేశాయ్ 10 బడ్జెట్లు ప్రవేశపెట్టి రికార్డు సృష్టించారు. ఈ రికార్డు ఇప్పటికీ చెక్కుచెదరలేదు.
-
2001లో అప్పటి ఆర్థిక మంత్రి యశ్వంత్ సిన్హా బడ్జెట్ సమర్పణ సమయాన్ని సాయంత్రం 5 గంటల నుంచి ఉదయం 11 గంటలకు మార్చారు.
-
1973–74లో ఇందిరా గాంధీ ప్రధానిగా ఉన్న సమయంలో యశ్వంతరావు బి. చవాన్ బడ్జెట్‌ను సమర్పించారు. ఆ సంవత్సరానికి ద్రవ్య లోటు రూ.550 కోట్లుగా ఉన్నందున దీనిని “బ్లాక్ బడ్జెట్” అని పిలిచారు.
-
ఫిబ్రవరి 1, 2021న, ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ సంప్రదాయ ‘బహి-ఖాతా’ స్టైల్ వాలెట్‌లో ఉంచబడిన డిజిటల్ ట్యాబ్‌ను ఉపయోగించి మొదటి పేపర్‌లెస్ బడ్జెట్‌ను సమర్పించారు.
-
దేశ చరిత్రలోనే అత్యంత సుదీర్ఘమైన బడ్జెట్ ప్రసంగం 2020లో జరిగింది. ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ 2 గంటల 42 నిమిషాల పాటు బడ్జెట్‌ను చదివి వినిపించారు.
-
మహిళల అవసరాలపై దృష్టి సారించడం మరియు లింగ సమానత్వాన్ని ప్రోత్సహించే లక్ష్యంతో 2005లో జెండర్ బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టబడింది.
https://www.youtube.com/watch?v=nI-dc7ZNCq8
నవీకరించబడిన తేదీ – జనవరి 31, 2024 | 03:31 PM
