ఎన్నికల సంఘం: ఎన్నికల సంఘం కేంద్రం గుప్పిట్లో!

• సుప్రీం తీర్పుకు విరుద్ధంగా రాజ్యసభలో బిల్లు

• సెలక్షన్ కమిటీలో ప్రధాన న్యాయమూర్తికి చోటు లేదు

• ప్రధానమంత్రి నేతృత్వంలోని ఎంపిక కమిటీ

• లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు మరియు సభ్యులుగా ఒక మంత్రి

• రాజ్యాంగ సంస్థలపై దాడి: కాంగ్రెస్, ఆప్

• సుప్రీం రద్దు చేయవచ్చు.. న్యాయ నిపుణులు

• ప్రధాన న్యాయమూర్తికి కూడా స్థానం కల్పించాలి

• జూన్ 2, 2012న ప్రధానికి అద్వానీ రాసిన లేఖ

న్యూఢిల్లీ, ఆగస్టు 10: ఎన్నికల కమిషనర్ల నియామకాలపై పట్టు పెంచుకునేందుకు కేంద్ర ప్రభుత్వం గురువారం రాజ్యసభలో కొత్త బిల్లును ప్రవేశపెట్టింది. ప్రధానమంత్రితో కూడిన త్రిసభ్య కమిటీ సిఫార్సుల ఆధారంగా కేంద్ర ఎన్నికల కమిషనర్ (సీఈసీ), ఇతర కమిషనర్ల నియామకాన్ని రాష్ట్రపతి చేపట్టాలని ఈ ఏడాది మార్చిలో సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన తీర్పుకు భిన్నంగా ఈ బిల్లు ఉంది. లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు మరియు ప్రధాన న్యాయమూర్తి (CJI). నియామకాల కమిటీలో CJI పాత్రను తొలగించడానికి ఇది రూపొందించబడింది. విపక్షాల సభ్యుల ఆందోళనల మధ్య కేంద్ర మంత్రి అర్జున్ రామ్‌మేఘ్వాల్ ప్రవేశపెట్టిన బిల్లు ప్రకారం.. సీఈసీ, ఈసీల నియామకం కోసం ప్రధాని సహా ముగ్గురు సభ్యులతో సెలక్షన్ కమిటీని ఏర్పాటు చేయనున్నారు. కమిటీకి అధ్యక్షుడిగా ప్రధాని వ్యవహరిస్తారు. ఒక కేంద్ర కేబినెట్ మంత్రి మరియు లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు ఇందులో సభ్యులుగా ఉంటారు. ముందుగా, క్యాబినెట్ సెక్రటరీ నేతృత్వంలోని ఇద్దరు సభ్యుల సెర్చ్ కమిటీ ఎన్నికల కమిషనర్లుగా నియామకానికి అర్హులైన ఐదుగురు సభ్యుల జాబితాను సిద్ధం చేస్తుంది. ఆ జాబితా నుండి, ప్రధాన మంత్రి నేతృత్వంలోని ఎంపిక కమిటీ ద్వారా CEC మరియు EC నియమిస్తారు. ఎన్నికల కమిషనర్ల నియామకాల గురించి మాత్రమే కాకుండా, వారి జీతభత్యాల గురించి కూడా ఈ బిల్లులో ప్రతిపాదించారు. ఇప్పటి వరకు వారి వేతనాలు సుప్రీంకోర్టు న్యాయమూర్తుల వేతనాలతో సమానంగా ఉండేవని, అయితే కేంద్ర కేబినెట్ సెక్రటరీల వేతనాలతో సమానంగా ఉండాలని బిల్లులో పేర్కొన్నారు. ఎన్నికల సంఘం స్వతంత్రంగా, నిష్పక్షపాతంగా వ్యవహరించాలని సుప్రీంకోర్టు స్పష్టమైన తీర్పునిచ్చినా కేంద్రం ఈ బిల్లును తీసుకురావడం గమనార్హం. కొలీజియం వ్యవస్థకు సంబంధించి కేంద్రం, సుప్రీంకోర్టు మధ్య భిన్నాభిప్రాయాలు కొనసాగుతున్న నేపథ్యంలో తాజా బిల్లు రెండు వ్యవస్థల మధ్య దూరం పెంచే అవకాశం ఉందన్న అభిప్రాయాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.

తోలుబొమ్మలా తేలిక..

ఈ బిల్లుతో సుప్రీంకోర్టు రాజ్యాంగ ధర్మాసనం ఇచ్చిన తీర్పును కేంద్రం రాద్ధాంతం చేస్తోందని కాంగ్రెస్, ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ (ఆప్) తదితర ప్రతిపక్షాలు ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశాయి. ఎన్నికల సంఘాన్ని నియంత్రించాలని ప్రధాని మోదీ, హోంమంత్రి అమిత్‌షా భావిస్తున్నారని కాంగ్రెస్‌ ఆరోపించింది. ఈసీని తమ చేతుల్లో కీలుబొమ్మగా మారుస్తున్నారని దుయ్యబట్టారు. ఎన్నికల సంఘాన్ని కీలుబొమ్మగా మార్చేందుకు ప్రధాని మోదీ తీవ్రంగా ప్రయత్నిస్తున్నారని కాంగ్రెస్‌ ప్రధాన కార్యదర్శి కేసీ వేణుగోపాల్‌ విమర్శించారు. నిష్పక్షపాత కమిటీకి సుప్రీంకోర్టు గైడెన్స్ ఇస్తే.. కేంద్రం పక్షపాతంతో బిల్లును ప్రవేశపెట్టిందన్నారు. ఈ బిల్లును తాము వ్యతిరేకిస్తామని మైక్రో బ్లాగింగ్ ప్లాట్‌ఫామ్ X (ఇంతకు ముందు ట్విట్టర్)లో పోస్ట్ చేశారు. ఈ బిల్లుతో ఎన్నికల సంఘాన్ని నియంత్రించాలని ప్రధాని మోదీ, కేంద్రమంత్రి అమిత్‌షా భావిస్తున్నారని కాంగ్రెస్‌ విప్‌ మాణిక్కం ఠాకూర్‌ లోక్‌సభలో ఆరోపించారు. దీనిపై ఆమ్ ఆద్మీ పార్టీ (ఆప్) జాతీయ కన్వీనర్, ఢిల్లీ సీఎం అరవింద్ కేజ్రీవాల్ కూడా విమర్శలు గుప్పించారు. ఇది చాలా ప్రమాదకరమైన నిర్ణయమని, ఎన్నికల పారదర్శకతపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుందని అన్నారు. ‘‘సుప్రీంకోర్టు ఇచ్చిన ఉత్తర్వులు నచ్చకపోతే ప్రభుత్వం వాటిని రద్దు చేస్తుంది. ఇది ఎన్నికల నిష్పక్షపాతాన్ని ప్రభావితం చేసే ప్రమాదకరమైన బిల్లు. కేంద్రం తీసుకొచ్చిన బిల్లు ప్రకారం ప్రతిపాదిత ప్యానెల్‌లో ఇద్దరు బీజేపీ సభ్యులు, ఒక కాంగ్రెస్ సభ్యుడు ఉంటారు. ఇక్కడ అధికార పార్టీదే పైచేయి.. పైగా ఈ కమిటీ నియమించిన ఎన్నికల కమిషనర్లు అధికార పార్టీకి విధేయులుగా మారతారు.

సుప్రీంకోర్టు సమ్మె చేయవచ్చు

రాజ్యసభలో కేంద్రం ప్రవేశపెట్టిన ఈ బిల్లు రాజ్యాంగ విరుద్ధమని సీనియర్ న్యాయవాది ప్రశాంత్ భూషణ్ వ్యాఖ్యానించారు. పార్లమెంటులో ఆ బిల్లు ఆమోదం పొందినా.. అది రాజ్యాంగ విరుద్ధం. న్యాయ సమీక్ష పేరుతో రాజ్యాంగం ఇలాంటి చట్టాలకు మంచి విరుగుడును అందించిందని, సుప్రీంకోర్టు కూడా ఈ చట్టాన్ని కొట్టేసే అవకాశం ఉందని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. ఇదిలా ఉండగా.. రాజ్యాంగం అమల్లోకి రావడానికి ఒకరోజు ముందు.. 1950 జనవరి 25 నుంచి కేంద్రం ప్రతిపాదించిన వ్యక్తులనే సీఈసీ, ఈసీలుగా రాష్ట్రపతి నియమించడం ఆనవాయితీగా వస్తోంది. దీంతో రాజ్యాంగ పదవుల్లో ఉన్నవారు ప్రభుత్వం చేతిలో కీలుబొమ్మలుగా మారుతున్నారని సుప్రీంకోర్టు ఈ ఏడాది మార్చిలో తీర్పునిచ్చింది. ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభలో ప్రతిపక్ష నేత, సీజేఐతో కూడిన కమిటీ ఎన్నికల కమిషనర్లను నియమించాలని తీర్పులో సూచించింది. దీనిపై పార్లమెంట్ నిర్దిష్ట చట్టం చేసే వరకు ఈ విధానాన్ని అనుసరించాలని నిర్ణయించింది. అయితే.. ఆ తీర్పు రాకముందే.. ప్రస్తుత సీఈసీ, ఈసీల నియామకం జరిగింది. ఫిబ్రవరిలో, ఒక సభ్యుడు — అనూప్ చంద్ర పాండే పదవీ విరమణ చేయనున్నారు. లోక్‌సభ ఎన్నికలకు ముందు ఆయన పదవీ విరమణ చేయనున్నందున ఆ పదవిని వెంటనే భర్తీ చేయాల్సి ఉంటుంది. ఈ నేపథ్యంలో సుప్రీంకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి ప్రమేయం లేకుండానే కేంద్రం భర్తీ ప్రక్రియను పూర్తి చేసేలా చట్టం తీసుకురానున్నట్టు స్పష్టమవుతోంది.

ఎన్నికల కమిషనర్ల నియామకంలో..

సీజేఐకి కూడా స్థానం కల్పించాలి: అద్వానీ

జూన్ 2, 2012న ప్రధాని మన్మోహన్‌కు లేఖ

ఎన్నికల కమిషనర్ల నియామకంలో మోదీ ప్రభుత్వం సుప్రీంకోర్టుకు కాకుండా సీజేఐ అధికారాలను కుదిపేస్తూ కొత్త బిల్లును తీసుకొచ్చింది. అయితే ఈ ప్రక్రియలో సీజేఐని కూడా చేర్చాల్సిందిగా కోరుతూ బీజేపీ సీనియర్ నేత, ప్రధానమంత్రి నరేంద్రమోదీ గురువు ఎల్‌కే అద్వానీ 2012 జూన్ 2న ప్రధానమంత్రి మన్మోహన్ సింగ్‌కు లేఖ రాశారు. ఉభయ సభల్లో ప్రధానమంత్రి, సీజేఐ, కేంద్ర న్యాయశాఖ మంత్రి, ప్రతిపక్ష నేతలతో కూడిన కొలీజియం ఎన్నికల కమిషనర్లను ఎన్నుకోవాలని సూచించింది. సీఈసీ, ఈసీల నియామకాల్లో పారదర్శకత, పక్షపాతం లేదనే భావనను తొలగించేందుకు ఈ ప్రక్రియను అనుసరించాలని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.

నవీకరించబడిన తేదీ – 2023-08-11T04:10:26+05:30 IST