పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను సమర్పించకపోతే మళ్లీ పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టే వరకు ప్రభుత్వ వ్యయానికి పార్లమెంటు ఆమోదం అవసరం. కాబట్టి కొత్త బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టే వరకు ఈ మధ్యంతర బడ్జెట్ ను పార్లమెంట్ ఆమోదించాల్సి ఉంటుంది.
మధ్యంతర బడ్జెట్ 2024: కేంద్ర బడ్జెట్‌ను ప్రతి సంవత్సరం ఫిబ్రవరి 1న సమర్పిస్తారు. అయితే ఈ ఏడాది ఎన్నికలు జరగనున్నాయి. దీంతో ప్రభుత్వం పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టలేకపోయింది. అందుకే బడ్జెట్ ను తక్కువ కాలానికి మాత్రమే ప్రవేశపెడుతున్నారు. దీనినే మధ్యంతర బడ్జెట్ అంటారు. ఎన్నికల ముందు ప్రవేశపెట్టినందున దీనిని ఓట్ ఆన్ అకౌంట్ బడ్జెట్ అంటారు. ఎన్నికలు ఉన్నందున మళ్లీ ఏ పార్టీ అధికారంలోకి వస్తుందో తెలియని పరిస్థితి నెలకొంది. ఇలా కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పాటయ్యే వరకు పన్నుల నుంచి వచ్చే ఆదాయం, వ్యయ అంచనాలకు సంబంధించిన సమాచారాన్ని మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో పొందుపరిచారు.
పూర్తి బడ్జెట్‌ను సమర్పించడానికి ప్రభుత్వానికి సమయం లేనప్పుడు మధ్యంతర బడ్జెట్ ప్రవేశపెడతారు. పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను సమర్పించే సమయంలో వచ్చే ఆర్థిక సంవత్సరం మార్చి 31 వరకు ప్రభుత్వం చేసిన ఆదాయం, ప్రణాళికకు కేటాయింపులు, ప్రణాళికేతర వ్యయం వంటి పూర్తి సమాచారం ఇందులో ఉంటుంది. పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను సమర్పించకపోతే మళ్లీ పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టే వరకు ప్రభుత్వ వ్యయానికి పార్లమెంటు ఆమోదం అవసరం. కాబట్టి కొత్త బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టే వరకు ఈ మధ్యంతర బడ్జెట్ ను పార్లమెంట్ ఆమోదించాల్సి ఉంటుంది.
ఇది కూడా చదవండి: లోక్‌సభ ఎన్నికలకు ముందు బడ్జెట్.. ఈ ఆసక్తికర విషయాలు తెలుసా?
కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పాటైన తర్వాత పూర్తి స్థాయి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టినప్పుడు ఈ బడ్జెట్‌లో మార్పులు ఉండవచ్చు. పూర్తి బడ్జెట్‌లో, గత సంవత్సరం మొత్తం ఆదాయం మరియు వ్యయాల వివరాలు చేర్చబడ్డాయి. వీటిని కూడా మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో ప్రవేశపెట్టాలి. అయితే మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో ఎన్నికల వరకు మాత్రమే బడ్జెట్ కేటాయింపులు ఉన్నాయి. ఎన్నికల కమిషన్ మార్గదర్శకాల ప్రకారం, ఎన్నికల సమయంలో ఓటర్లను ప్రభావితం చేసే పథకాలను మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో చేర్చడానికి వీలు లేదు.
మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో కేటాయింపులు ఆమోదం పొందినందున ప్రభుత్వం ఎన్నికల వరకు చేసిన ఖర్చులను మాత్రమే బడ్జెట్‌లో పొందుపరచాల్సి ఉంటుంది. నిధుల మంజూరు ఆమోదం కోసం చర్చ అవసరం లేదు. అదే పూర్తి బడ్జెట్ అయితే చర్చ జరుగుతుంది. మధ్యంతర బడ్జెట్ అనేది ప్రభుత్వ పరిపాలన కోసం ఒక రకమైన వశ్యత.
ఇది కూడా చదవండి: ఆదాయపు పన్ను మినహాయింపు పరిమితి పెంపు? అందరి ఆశలు మధ్యంతర బడ్జెట్ పైనే ఉన్నాయి.
అయితే, ప్రధాన పన్నులలో మార్పులు మరియు విధాన సంస్కరణలు ఓటు ఆన్ అకౌంట్ కారణంగా చేపట్టబడ్డాయి. నిజానికి, మధ్యంతర బడ్జెట్ అనే పదం భారత రాజ్యాంగంలో చేర్చబడలేదు. కాబట్టి, ప్రభుత్వం రెండుసార్లు బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టే అవకాశం ఉంది. 1962లో మొరార్జీ దేశాయ్ తొలిసారిగా మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. 1997, 98లో రాజ్యాంగ సందిగ్ధత ఏర్పడింది. ఆ సమయంలో ఐకే గుజ్రాల్ ప్రభుత్వం కూలిపోయింది. ఈ సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించేందుకు పార్లమెంటు ప్రత్యేక సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. ఆ సమయంలో పి.చిదంబరం ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్నారు. ఆయన బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టినప్పుడు ఎలాంటి చర్చ లేకుండానే ఆమోదించారు.
